کاربست الگوی نشانهشناختی ریفاتر در خوانش شعر
نویسنده
چکیده مقاله:
چکیده یکی از پژوهشهای بنیادی در حوزۀ نشانهشناسی شعر به مایکل ریفاتر (1924-2006) تعلق دارد. ریفاتر در مکتبِ ساختارگرایی پرورش یافته و در نهایت به نظریۀ دریافت گرایش پیدا کرده است. به همین دلیل، وی در زمرۀ ساختارگرایانِ هرمنوتیک قرار میگیرد. به کارگیری الگوی نشانهشناختی ریفاتر در بازخوانی آثار ادبی، به ویژه شعر، نکات مهمی را دربارۀ آفرینشِ اثر و همچنین بازآفرینیِ آن از سوی خواننده روشن میکند. بنابراین، در پژوهش حاضر، به طورِ موردی، شعرِ «در آستانۀ» احمد شاملو بر اساس این الگو بررسی است. تحلیل این شعر نشان میدهد «در آستانه» محصولِ بسطِ ماتریس واحدی است که دلالتمندی شعر بدآن وابسته است. این ماتریس که حاکی از «انتقال از این جهان به جهانی دیگر» است، نخست به سه موضوع مستقل، یعنی انتقال، جهانِ هستی و جهانِ دیگر تفکیک شده است. هر یک از این موضوعها، خود، از طریق تکنیکهایی چون انباشت، منظومۀ توصیفی، یا فضای متنی بسط یافتهاند. این پژوهش همچنین نشان میدهد که شعر در روندِ خوانش از سطحِ محاکاتی بر میگذرد و به سطحی بالاتر، یعنی سطحِ نشانهشناختی، میرود؛ تنها در این سطح است که میتوان وحدتِ شعر و دلالتمندی آن را بازجست.
منابع مشابه
کاربست نظریه نشانهشناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر « شبی در حرم قدس» رهی معیری
نشانهشناسی به مطالعۀ نظاممند عواملی میپردازد که در فرایند رسیدن به دلالتهای موجود در یک متن، اثرگذارند. نظامهای نشانهای از جمله زبانها، رمزگان و نظامهای علامتی در حیطۀ نشانهشناسی عمل میکنند. راهبرد نشانهها از وجود تعامل اجزای یک متن با کلّیت به کشف شبکۀ ساختاری میانجامد. بههمین دلیل، ریفاتر برای نیل به دلالتها، دوگونه خوانش را پیشنهاد میکند: خوانش خطّی یا دریافتی (Heuristic) و دیگر...
متن کاملنشانه شناسی شعر: کاربست نظریۀ مایکل ریفاتر بر شعر «ای مرز پر گهر» فروغ فرخزاد
نقد نشانه شناختی ازجمله رویکرد های نظام مند نیمۀ دوم قرن بیستم است که در تبیین ماهیت و کارکرد متون ادبی نقش داشته است. مایکل ریفاتر، منتقد فرانسوی تبار آمریکایی، در کتاب نشانه شناسی شعر (1978)، چارچوبی نشانه شناختی را برای خوانش شعر پیشنهاد کرد که به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. مقالۀ حاضر، نخست رویکرد نظری ریفاتر را معرفی می کند و سپس بر مبنای آن به خوانش شعر «ای مرز پر گهر» از دفتر چها...
متن کاملخوانش دژلطفی سلیم بشی از طریق نظریۀ بینامتنی ریفاتر
اسطورۀ صحرا در ادبیات تمام دورهها حضور دارد. ادبیات فرانسه نیز، در این مورد استثنا نیست. از این لحاظ، داستان کوتاه دژ لطفی، اثر نویسندۀ معاصر الجزایری سلیم بشی، بسیار جالب است. با بهرهبرداری از نماد غنی این اسطوره، او تجربۀ خاصی از سربازی در صحرا را حکایت میکند. با اتخاذ روش توصیفی-تحلیلی و با در نظر گرفتن مزایای رویکرد بینامتنیت ریفاتر، تحقیق حاضر به شیوۀ خوانش میپردازد تا بینامتن و دلالت ...
متن کاملنشانه‌شناسی شعر: کاربست نظریۀ مایکل ریفاتر بر شعر «ای مرز پر‌گهر» فروغ فرخزاد
نقد نشانه شناختی ازجمله رویکرد های نظام مند نیمۀ دوم قرن بیستم است که در تبیین ماهیت و کارکرد متون ادبی نقش داشته است. مایکل ریفاتر، منتقد فرانسوی تبار آمریکایی، در کتاب نشانه شناسی شعر (1978)، چارچوبی نشانه شناختی را برای خوانش شعر پیشنهاد کرد که به صورت گسترده مورد استفاده قرار گرفت. مقالۀ حاضر، نخست رویکرد نظری ریفاتر را معرفی می کند و سپس بر مبنای آن به خوانش شعر «ای مرز پر گهر» از دفتر چها...
متن کاملبررسی نشانه شناختی شعر(( مسافر)) سپهری برمبنای نشانه شناسی ساختارگرا ؛ الگوی ریفاتر ویاکوبسن)
نشانه شناسی ساختارگرا درپی کشف نشانه های درون متن است وساختارگرایان، معنارادر روابط میان اجزای متن می جوینـد؛آنها با خوانش خلاق در پی یافتن نشانه ها هستند،تا به مفهوم متن دست یابند. ساختارگرایی بانظریه ((دریافت)) همسویی دارد؛ قبل ازطرح مبحث ساختارگرایی متن درسایة مؤلف قرارداشت اماپس ازاین که رولان بارت نظریه ی((مرگ مؤلف)) رامطرح کرد،خواننده،خـوانش خلاق واکتشافی متن، اهمیت یافت. پس ازبارت نظریه ...
متن کاملکاربرد نظریه نشانهشناسی مایکل ریفاتر در تحلیل شعر ققنوس نیما
در نظریة نشانه شناسی شعر مایکل ریفاتر ، ابتدا اشعار به دو شیوة خوانش دریافتی (heuristic ) و خوانش ناپویا (retroactive ) بررسی و واکاوی میشوند که در مرحلة اول به جستجوی معنا و در مرحلة دوم به دلالت های زبانی توجه میشود ، در این خوانش، پس از مشخص کردن عناصر غیر دستوری در متن، ارتباط پنهانی و درونی عناصر متن در قالب انباشت و منظومههای توصیفی تبیین میگردد، سپس خواننده یا منتقد به دریافت تداعی...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده{@ msg_add @}
عنوان ژورنال
دوره 22 شماره 1
صفحات 33- 58
تاریخ انتشار 2017-03-21
با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023